نشست علمی نقد کتاب «فقه شیعه و تطور مفهوم قدرت» در دانشگاه امام صادق(ع)
نشست نقد و بررسی کتاب «فقه شیعه و تطور مفهوم قدرت» به قلم دکتر محمود فلاح، سهشنبه ۱۶ بهمنماه در دانشکده معارف و علوم سیاسی دانشگاه امام صادق(ع) برگزار شد.
در آغاز این نشست، دکتر فلاح به معرفی اجمالی کتاب و تبیین ایده اصلی آن پرداخت و هدف کتاب را بررسی تحول مفهوم قدرت در فقه شیعه با رویکرد معناشناسی تفسیری و درونمتنی و پرسش اصلی کتاب را جایگاه و جلوه مفهوم «قدرت» در متون فقهی، با توجه به ساخت اساسی آنها بیان کرد.
در ادامه، دکتر سیدمجتبی عزیزی به عنوان ناقد، ضمن برشمردن نقاط قوت کتاب از جمله روانی نثر، نوآوری در روششناسی، تتبع گسترده و جمعآوری آراء فقهای ادوار مختلف، و استناد به کتاب و سنت در پاسخ به چالشهای فقه شیعه در عرصه اندیشه سیاسی، تحلیلهای انضمامی کتاب را نیز شایسته تقدیر دانست و این اثر را تلاشی برای بازگشت به منابع اصلی در مواجهه فقه با قدرت ارزیابی کرد.
دکتر عزیزی در ادامه به بیان کاستیهای کتاب پرداخت و ابهام در مرز نسبیگرایی در چارچوب نظری، ذکر مطالب بدیهی به عنوان یافتههای پژوهش و نپرداختن کافی به برخی مباحث مهم را از جمله نقاط ضعف کتاب بیان کرد. همچنین با اشاره به برخی موارد اختلاف نظر میان علما، بیان شد که نویسنده در طرح برخی دیدگاهها به موارد اختلافی اشاره نکرده است.
دکتر عزیزی با نقد دیدگاه دکتر فلاح که غیبت امام عصر(عج) مهمترین چالش فقه شیعه در عرصه قدرت سیاسی است، آغاز چالشهای مفهوم قدرت را به دوران پس از رحلت پیامبر(ص) نسبت داد و همچنین با رد این دیدگاه که تا پیش از دوره معاصر، سامانه فرهنگی منسجمی در جامعه وجود داشته و در معاصرت با تمدن جدید غرب دچار اختلال شده است، به نمونههایی از بیکفایتی حاکمان، بیعدالتیهای گسترده و شکستهای نظامی در دورههای تاریخی پیش از معاصر اشاره کرد.
در پایان، دکتر فلاح ضمن تشکر از نقدهای مطرحشده، به برخی از آنها پاسخ گفت. سلسله نشست های نقد کتاب آثار پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی به میزبانی دانشکده معارف و علوم سیاسی دانشگاه امام صادق علیه السلام، روز سه شنبه 16 بهمن ماه سال جاری در این دانشگاه برگزار گردید.
