دکتر شریف لکزایی، عضو هیئت علمی پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی، دهم دی‌ماه در نشست علمی «امام موسی صدر و فلسفه مقاومت» که از سوی انجمن علمی دانشجویی نخبگان مدرسه عالی و دانشگاه شهید مطهری برگزار شد با بیان اینکه بحث در مورد جریان مقاومت در این روزها و به خصوص بعد از تحولات لبنان و سوریه دشوار است و معلوم نیست این روند چگونه امتداد پیدا کند، گفت: تحولات با سرعت بسیار زیادی در حال رخ‌دادن است لذا باید همواره آمادگی وجود داشته باشد؛ منطقه خاورمیانه با حوادث پیچیده و جدید روبرو است که سرنوشت جدیدی را رقم خواهد زد و در چنین فضایی بازخوانی اندیشه فرهنگی و فکری و تمدنی امام موسی صدر همچنان موضوعیت دارد و باید این نگاه را به طور دقیق‌تری مورد توجه قرار دهیم.
لکزایی افزود: امام موسی صدر با تاسیس جنبش امل، مقابله و مقاومت در برابر رژیم صهیونی را در لبنان پی‌ریزی کردند و بیراه نیست اگر بگوییم حزب‌الله بر شانه سازمان امل ابتناء پیدا کرد و چه بسا می‌توان گفت مقاومت در یمن نسبتی با اندیشه و سیره امام موسی صدر دارد. امام موسی صدر به درستی برای دفع خطر رژیم صهیونیستی این اقدام قابل توجه را داشتند و بر این اساس ضرورت مقابله با رژیم اسرائیل فضای متفاوتی را گشوده است.
عضو هیئت علمی پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی اسلامی تصریح کرد: در خاطرات خانم رباب صدر، آمده است جریان مقاومت در آغاز فاقد خیلی از امکانات و ابزارها بوده که با امروز قابل مقایسه نیست؛ اسرائیل در سال ۱۹۸۲ به راحتی از مرز عبور کرد و بیروت را هم گرفت ولی امروز چنین وضعیتی وجود ندارد. امام مقاومت از مباحث نظری هم غافل نبود و به آن‌ها پرداخته است و همین مباحث فلسفه مقاومت را تبیین می‌کند که عمدتا در مباحث تفسیر قرآن ایشان منعکس شده است.
انفاق جان؛ بالاترین انفاق
لکزایی با بیان اینکه آمادگی رهبر برای شهادت در راستای راهبری یک جامعه در تفسیر ایشان وجود دارد و خود ایشان هم چنین آمادگی داشتند و بارها در معرض شهادت بودند، اضافه کرد: بخشی از آیاتی که در تفسیر ایشان به کار رفته است مرتبط با جهاد و شهادت است که مبادی نظری مقاومت را تبیین کرده‌اند که بنده فقط به یک گزاره از مباحث ایشان می‌پردازم؛ ایشان در بحث انقاق از جمله به آیه ۱۹۵ بقره استناد کرده است؛ وجه تمایز تفسیر این آیه نسبت به سایر تفاسیر این است که ایشان انفاق را فقط به انفاق مالی محدود نکرده است و انفاق جان را هم به عنوان بالاترین انفاق بیان فرموده است.
وی افزود: از منظر ایشان اگر انفاق جان وجود نداشته باشد در حقیقت خود را با دستان خود به هلاکت انداختن است و طبیعتا باید تعدادی اهل جهاد و مبارزه باشند و اگر این اتفاق نیفتاد دشمن بر نیرو و امکانات و سرزمین مسلمین مسلط خواهند شد و طبیعتا خسارت، در این مواقع خیلی بیشتر از وضعیتی است که تعدادی در برابر دشمن بایستند و شهید شوند. بنابراین کم‌شدن هزینه خودش یکی از فلسفه‌های مقاومت است؛ امروز سوریه را ملاحظه کنید که چون مقاومتی وجود نداشت حکومت سوریه به راحتی شکست خورد و هزینه‌هایی که امروز این کشور می‌دهد به مراتب بیشتر از چیزی است که با وجود مقاومت می‌پرداخت.
لکزایی با بیان اینکه بحث دیگر امام موسی صدر این است که جامعه با دشمن بیرونی فرو می‌پاشد یا با اختلافات درونی، اظهار کرد: اگر در یک جامعه انسجام نسبی وجود داشته باشد جامعه هیچگاه فرو نمی‌پاشد و شکست نمی‌خورد ولی اگر در جامعه اختلاف وجود داشت تهاجم دشمن بیرونی هم موفق‌تر است. به این دلیل انسجام اجتماعی در لبنان خیلی مهم بود لذا با پذیرش تفاوت‌ها بر اشتراکات تاکید داشتند؛ ایشان وقتی خواستند خدمت به مردم لبنان بکنند به همه طوایف شانزده‌گانه رسیدگی کردند.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان اینکه امام موسی صدر به عدم دخالت گروه‌های فلسطینی در امور شهروندان لبنانی تاکید داشتند همچنین ایشان موافق نبود که فلسطینیانی که وارد لبنان شده‌اند شهروند لبنانی لحاظ شوند، اظهار کرد: ایشان معتقد بود که فلسطینیان باید به موطن اصلی خود برگردند زیرا مشکلات زیادی برای جامعه لبنان و به خصوص شیعیان ایجاد می‌کرد؛ در لبنان طوایف متعددی وجود داشت و دارد و به خصوص وضعیت دولت لبنان هم طوری نیست که بتواند به خوبی جامعه را اداره کند لذا ایشان مقاومت را ضروری دانستند و البته در درون هم همواره بر زندگی مسالمت‌آمیز و دوستانه تاکید کردند.
لکزایی اضافه کرد: مواجهه با اسرائیل موضوعی است که در اندیشه وی براساس آموزه‌های قرآنی پررنگ است؛ البته بحث ایشان مبارزه با قوم یهود و دین یهود نیست بلکه یهودیان صهیونیست است که مرتکب این همه جرم و جنایت می‌شوند؛ ایشان غیر از انفاق بحث قرآنی دیگری هم دارند و آن نقد یهود و فلسفه‌ای است که یهودیت بر آن استوار است؛ ایشان می‌فرماید یهودیان دو کار انجام داده‌اند؛ اول اینکه به تورات عمل نمی‌کنند لذا در کنار مشرکان هستند و دیگر روحیه خودبرتربینی یهودیان است که فقط خود را اولیاءالله می‌دانند.
خوی خودبرتربینی اسرائیل؛ دشمن انسانیت و یهودیت
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان اینکه خوی خودبرتربینی امروز هم به صورت صریح در اظهارات مسئولان رژیم صهیونی اعلام می‌شود، اضافه کرد: این فلسفه دشمن خود یهودیت و مجموعه انسانیت و سایر ادیان و مذاهب است؛ این نسل‌کشی و جنایات عجیب و غریب اسرائیل ریشه در همین خو دارد؛ تعابیر امام موسی هم عجیب است و می‌فرماید اسرائیل شر مطلق و باطل محض است.
لکزایی با بیان اینکه فلسفه مقاومت از منظر امام موسی صدر فقط مبارزه علیه اسرائیل است لذا اجازه نمی‌دهند که نیروی مقاومت علیه نیروهای داخل لبنان قرار بگیرد هرچند بعد از ربایش ایشان این کار انجام شد، افزود: ایشان معتقد است اگر همزیستی بین طوایف مختلف لبنان ایجاد شود بزرگترین مقاومت هم ایجاد خواهد شد لذا یکی از وظایف دشوار و اصلی رهبران جلوگیری از این نوع اختلافات و منازعات است.
وی با اشاره به نگاه تمدنی امام موسی صدر اضافه کرد: او معتقد است تمدن غرب که امروزه وجه غالب در تمام جهان است تمدن غیردینی، غیراخلاقی و صرفا مادی است که ابعاد معنوی و مذهبی در آن اهمیتی ندارد. در تحلیل ایشان، به صراحت این مطلب وجود دارد که رژیم صهیونی، محصول و ثمره تمدن غرب است به همین دلیل این رژیم حافظ منافع و اهدافشان در منطقه است لذا طبیعتا باید از آن دفاع هم بکنند؛ در فرمایش ایشان وجود دارد که خاستگاه، اسرائیل، آمریکا است و اگر آمریکا چیزی را اجازه دهد انجام می‌دهند؛ امروز هم اگر یک هفته آمریکا کمک و حمایت خود را از این رژیم بردارد فروخواهد پاشید با اینکه بیش از چهار دهه از سخنان امام موسی صدر می‌گذرد.
اسرائیل؛ نماینده تمدن غرب در منطقه
لکزایی افزود: طبیعی است که شکست اسرائیل شکست تمدنی غرب در خاورمیانه خواهد بود و امروز رودررویی را که در منطقه شاهدیم براساس همین نگاه تمدنی است. البته امام موسی صدر، تمدن غرب را مسیحی نمی‌داند که بخواهد نسبت آن را با یهودیان مشخص کند و معتقد است تمدن غرب بر روی شانه افکار منحرف یهودیان متعصب استوار شده است.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم وفرهنگ اسلامی اظهار کرد: ایشان حدود پنج دهه قبل فرمودند که تمدن غرب رو به زوال است و یکی از دلایل مختلف جنگ‌هایی که اروپا و آمریکا در خاورمیانه ایجاد می‌کنند تداوم حیات تمدن و خودشان است. هشت سال ما با صدام جنگیدیم و بعد هم صدام به کویت حمله کرد سپس رژیم بعث به دست خودشان ساقط شد که همه نشان‌دهنده طراحی خود مستکبران است. تمدن ر قیب این تمدن به صورت عام تمدن شرق و به صورت خاص، تمدن اسلامی است.
لکزایی بیان کرد: ایران با همه تحریم‌های سنگین توانسته است چند دهه مقاومت کند و اگر این تحریم‌ها برداشته شود جهش فوق‌العاده در کشور رخ می‌دهد؛ دشمنان می‌دانند که فضای تمدن اسلامی در کجا نضج گرفته است لذا از پیدایش این نقطه قدرتمند جلوگیری می‌کند و حتی ایده درگیری تمدنی هم در این راستا از سوی برخی نظریه‌پردازان غربی مطرح شد.
