گروه فقه سیاسی

دانش سیاست در اسلام، دارای گرایش های متعدّدی است و می‌توان با عنایت به دانش‌های متعدّد اسلامی مانند فقه، فلسفه، کلام یا تفسیر قرآن، رویکرد سیاسی اسلام، را مورد عنایت قرار داد. فقه سیاسی به مثابه یکی از اساسی‌ترین گرایش‌های دانش سیاست اسلامی را می‌توان به خاطر محوریّت فقه در فهم اسلام، دارای سابقه بیشتر و تأثیری مضاعف در حوزه های علمیّة نسبت به سائر گرایش های دانش سیاست اسلامی دانست. از همین روست که بحث ولایت فقیه به مثابه محور نظام سیاسی اسلام در عصر غیبت، در فقه شیعه و ذیل مباحث فقهی، مورد بحث قرار گرفته است.
تأکید بر فقه سیاسی در حوزه های علمیّة، وجود میراث قوی از مباحث سیاسی در کتب فقیهان و ابتنای نظام جمهوری اسلامی ایران بر مبانی فقه سیاسی موجب شد که نظام معرفتی پژوهشکده علوم و اندیشه اسلامی در گرو ایجاد گروه فقه سیاسی باشد. از این روی، تأسیس گروه فقه سیاسی، همزاد تأسیس پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی بوده است. بلکه شاید بتوان گروه فقه سیاسی در این پژوهشکده را أوّلین گروه اندیشه سیاسی با محوریّت فقه سیاسی در کشور اسلامی ایران پس از انقلاب به شمار آورد.
این امر جدا از اهتمام طلابّ جوان و دغدغه مند حوزه علمیه به ضرورت تبیین مبانی فقهی نظام جمهوری اسلامی ایران و باز تولید میراث غنی فقه سیاسی شیعه، به ساختار معرفتی گروه های این اندیشکده مستند بود و طراحان پژوهشکده، ضمن اهتمام به فقه سیاسی، بخشی اساسی از پژوهش در گستره اسلام پژوهی سیاسی را برعهده فقه سیاسی نهادند.
این گروه علمی توانسته در طول بیست سال سابقه پژوهشی خود در تحقیق و پژوهش، توفیقات بسیاری کسب کرده و حجم زیاد و موثّری از کتب و مقالات تولید شده در این گروه علمی، آن را در ترازی مثبت و کارآ قرار داده است.
در این گروه علمی، علاوه بر مباحث فقه سیاسی، مباحث تفسیر سیاسی قرآن و تدوین روایات سیاسی مبتنی بر مجامع روایی معتبر شیعه نیز مورد عنایت قرار گرفته و تحقیقاتی در این عرصه، در حال انجام است.

قلمرو پژوهشی گروه فقه سیاسی
الف) حوزه‌های پژوهشی
1 – فلسفه فقه سیاسی (توصیفی و تجویزی)
2 – جامعه­شناسی فقه سیاسی
3 – تاریخ فقه سیاسی
4 – آسیب­شناسی و نقد فقه سیاسی
5 – مطالعات تطبیقی
6 – مسائل و مباحث فقه سیاسی
7 – تفسیر سیاسی قرآن
ب) اولویت‌های موضوعی
1 – نظام سیاسی شیعه
2 – ولایت فقیه
3 – شناسایی و نقد هویت موجود فقه سیاسی
4 – مسائل جمهوری اسلامی

مدیر گروه فقه سیاسی: حجت الاسلام والمسلمین سیدسجاد ایزدهی

اعضاء هیئت علمی گروه:
1. حجت الاسلام روح الله شریعتی
2. دکتر محمود فلاح