زبان مشروطه‌خواهی با نیروی یكسان‌كننده و هیجان‌ساز خود، ائتلافی از گروه‌های متفاوت پدید آورد و گروه‌هایی با دنیای زندگی و افق فکری متفاوت را به كنش معطوف به اصلاح در قواعد نظم سلطانی وادار کرد؛ اما به‌تدریج نیروهای آن تقلیل یافت. تقلیل نیروها ناشی از ابهام و سیالیت واژه‌ها بود که اتاق بصری در سخن مشروطه را با اختلال روبرو ساخت. در پرتو اشكال زندگی و منطق‌های متفاوت، فهم‌ها و سازماندهی‌های مفهومی و بیان‌های ناهمگون در مورد سیاست پدیدار شد؛ نیز اندیشه سیاسی آشفته آشکار و تعارضات در حوزه عمل جلوه‌گر شد و به‌تدریج استبداد رضاخانی میدان‌دار گردید.

فلسفه سیاسی مشاء یک نظریه متناسب و متأثر از وحی و آموزه های دینی در زمینه سامان دهی زندگی مدنی با هدف نیل انسان به سعادت در دو حیات دنیوی و اخروی است. چنین فلسفۀ سیاسی بر پایه فلسفه حق و احقاق و اعطاء آن بوده و بر پایه دانش حکمت و قانونِ شریعت هویت می¬یابد و مولّد نوعی از نظم و نظام سیاسی است که با ایجاد اعتدال، از سویی کارکردش توجیه، تبیین و اعطاء حقوق فردی و مدنی افراد جامعه بوده و از سوی دیگر رشد و پیشرفت همراه با تعادل، توازن، ثبات، آرامش و تعالی انسان را در پی دارد.

حکمت متعالیه امروزه یکی از مکتب¬های پرطرفدار فلسفه اسلامی به شمار می¬آید که تداوم بخش حیات فلسفی در جهان اسلام و ایران است. متفکران بنامی را می¬توان نام برد که در شمار شارحان و مفسران بزرگ این حکمت نوپدید بوده¬اند. با این همه آن چنان که باید تمامی ابعاد حکمت متعالیه به ویژه ابعاد سیاسی آن، مورد توجه، بررسی و پژوهش واقع نشده است. سخنرانی¬های دفتر چهارم که در قالب نشست¬های علمی ارائه شده است، بر آن است تا ضمن برجسته سازی ابعاد سیاسی حکمت متعالیه در مسیر توانمندسازی و غنای فلسفه سیاسی اسلامی گام بردارد.